Sosyal Devleti ve İnsan Hakları
1. Sosyal Devlete niçin ihtiyaç duyulmuştur?
Sosyal Devlet de hukuk devleti gibi 19. Yüzyılda ortaya çıkmıştır. 19. Yüzyıldaki sanayi devrimi sonucu toplumun bazı kesimleri güçlenirken bazı kesimleri de güçsüz kalmış ve güçlüler güçsüzleri ekonomik ve toplumsal bakımdan ezmeye başlamıştır. Güç sahibi büyük sermaye sahipleri ile işçi sınıfını oluşturan unsurlar arasında karşıtlık ortaya çıkmıştır. Bu karşıtlık güçsüz kişilerin kendi haklarını hukuk dışı yöntemlerle almasına dolayısıyla istenmeyen sonuçların ortaya çıkmasına neden olacaktır. İşte bu noktada devlet devreye girmiştir. Devlet güçsüz kesimleri güçlüler karşısında toplumsal ve ekonomik önlemler alarak korumaya başlamıştır. İşte devletin ekonomik açıdan güçsüz kişilerin yaşam koşullarını yükseltmesine, iş bulmasına ve iş güvenliğini sağlamasına sosyal devlet adı verilir. Sosyal devletin temel ilkesi toplumdaki eşitsizlikleri olabildiğince gidererek sosyal adaleti sağlamaktır. Bu nedenle devlet, bireylere ekonomik ve sosyal haklar tanımıştır.
2. Sosyal Devletin bireylere tanıdığı haklar nelerdir?
Mülkiyet hakkı, ailenin korunması hakkı, eğitim ve öğretim hakkı, sağlık hakkı, çevre hakkı, gençliğin korunması ve sporun desteklenmesi hakkı, sosyal güvenlik hakkı.
3. Mülkiyet hakkını açıklayınız.
Herkesin özgürce mülk edinme hakkı vardır. Böylece kişiye maddi ve manevi varlığını geliştirebilmesi için ekonomik açıdan belirli bir düzeyde olma hakkı tanınmıştır.
4. Ailenin korunması hakkını açıklayınız.
Aile toplumun temelidir. Bu nedenle ailenin huzur ve güvenliği toplumun huzur ve güvenliğini sağlar.
5. Eğitim ve öğretim hakkını açıklayınız.
Eğitim ve öğretim herkesin hakkıdır. İlköğretim zorunludur. Eğitim devlet kontrolü altındadır.
6. Sağlık hakkını açıklayınız.
Sağlık hakkı insanın beden ve ruh sağlığı içinde yaşamını sürdürme hakkıdır. Sağlıklı bireyler sağlıklı toplumu oluşturur.
7. Çevre hakkını açıklayınız.
Çevrenin korunması insanların sağlıklı olmasını ve gelecek kuşakların da sağlıklı bir çevrede yaşanmasını sağlar.
8. Gençliğin korunması ve sporun desteklenmesi hakkını açıklayınız.
Devlet gençlerin eğitilmeleri ve kötü alışkanlıklardan koruma görevini üstlenmiştir. Beden sağlığının korunmasını sağlayan sporun geliştirilip yaygınlaştırılmasını da devlet üstlenmiştir.
9. Sosyal güvenlik hakkını açıklayınız.
Devlet, sosyal güvenliği, bireylere yaşlılık, hastalık, kaza, ölüm ve herhangi bir nedenle çalışamama durumlarında insanca bir yaşam düzeyi sağlayarak gerçekleştirir. Sosyal güvenlik ile ekonomik yönden güçsüz olanların ve insanca yaşamak için gerekli geliri bulunmayanların korunması amaçlanır.